10.Yıl Marşı, devlet ve milletin nerden nereye geldiğini belgeleyen önemli bir göstergedir. Cumhuriyet şairleri, Faruk Nafiz Çamlıbel ile Behçet Kemal Çağlar güftesini yazmış, Cemal Reşit Rey de bestelemiştir. Atatürk, Onuncu Yıl Marşının “Yurdun her bir tepesinde dumanlar tütüyor” dizesini “Demir ağlarla ördük, anayurdu dört baştan” olarak değiştirmiştir. Söz konusu dizeyi niçin değiştirdiğini Behiç Bey’e “Sizin emeğiniz bu şekilde daha iyi dile getiriliyor” diyerek açıklamıştır.
Atatürk; inanç, özgüven ve cesaretle başladığı Milli Mücadele Hareketi için arkadaşı Behiç Bey’den bir ricada bulunur: “Ben cephelerde ne yapılacağını biliyorum, ama ordumuzun cephelere süratle nasıl sevk edileceğini bilmiyorum, bu şimendiferlerin işin ehli biri tarafından idare edilmesi ile mümkün olabilir, buna ancak siz muvaffak olabilirsiniz, siz şimendiferlerle cephelere askerleri sevkedin ki, ben de cephelerde muvaffak olabileyim.” Behiç Bey, bu teklifi; ‘’İşine kimsenin karışmaması şartı’’ ile kabul etmiştir.
İstiklal Savaşının büyük kahramanlarından olan Behiç Bey, verilen her görevi layıkıyla yerine getirmiştir. Bu görevler aynı zamanda ilk olma özelliği de taşımaktadır. TCDD’nin ilk Genel Müdürü, demiryolculuğun babasıdır. İlk demiryolları okulunu kurmuştur. Demiryolu işletme dilini Türkçeleştirmiştir. Demiryolları üzerine ilk Türkçe kitabı yazmıştır. Türkiye Cumhuriyetinin ilk Bayındırlık Bakanı’dır.
Behiç Bey’e Erkin soyadı bizzat Atatürk tarafından verilmiştir. Erkin, “Her şart altında kendi doğru kararını verebilen, bağımsız fikirli.” anlamındadır.
Behiç ERKİN 1876 İstanbul doğumlu olup, 1898 yılında Harp Okulunu 1901 yılında Harp Akademisini bitirmiştir. 1904’den sonra kurmay yüzbaşı olarak Selanik – İstanbul Demiryolu muhafız kuvvetleri müfettişliği yapmıştır. Cepheye asker ve mühimmat sevkiyatını düzenli bir şekilde yapmayı başarmış olan komutandır. Bu konuyla ilgili olarak büyük başarılara imza atmıştır. Çanakkale Savaşında büyük başarılara imza atmıştır. Atatürk ile yakın arkadaşlığı Çanakkale ve Trablusgarp günlerine dayanmaktadır.
1912 yılında Balkan Savaşında Yunanlılara esir düştü. Kurtulduktan sonra Erkanı Harbiye’de görev aldı ve demiryollarının ordu hizmetinde çalıştırılmasını sağlamıştır. 16 Mart 1920’de İtilaf Devletlerince İstanbul’un işgalinden sonra İngilizlerce aranması üzerine Anadolu’ya geçmiştir.
1918 senesinde Azerbaycan’ın ilk düzenli ordusunu kurmakla görevlendirilmiş ve Gence’ye giderek Azerbaycan Jandarma Teşkilatını kurmuştur. Behiç Bey, İstiklal Savaşı’ndaki önemli rolü ve başarılarından dolayı TBMM Takdirnamesi ve İstiklâl Madalyası ile ödüllendirilmiştir.
Milli Mücadele boyunca Eskişehir halkının destek ve katkısını, olağanüstü gayreti her zaman yanında hisseden Behiç Bey, öldüğünde buraya gömülmesi vasiyet etmiştir.
‘’Behiç Erkin Mezarı’’ Eskişehir Kültür Envanteri listesinde ;
‘’1876 yılında İstanbul'a dünyaya gelen Behiç Erkin sevkiyatlardan sorumlu komutan olarak Çanakkale Savaşı'nın kazanılmasında önemli rol oynayan ve Kurtuluş Savaşı'nın en önemli kahramanlarından birisidir. Devlet Demiryolları'nın kurucusu ve ilk Genel Müdürü (1920- 1926) olan Erkin, Demiryolları'nın babası olarak anılır. 11 Kasım 1961 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybeden Behiç Erkin ilk genel müdürlük görevini aldığı İzmir- İstanbul- Ankara hatlarının birleştiği Eskişehir (Enveriye) İstasyonu'ndaki üçgende defnedilmesini vasiyet etmiştir. Ölüm tarihinden bir süre sonra TCDD Genel Müdürlüğü tarafından yaptırılan anıt mezara nakledilerek vasiyeti yerine getirilmiştir.’’ ifadesiyle kayıtlıdır.
Eskişehir halkı, her 11 Kasım’da bu sıradışı kahramanı mezarı başında hayır dua anmakta, vatan-millet uğrunda yaptığı çalışmaları şükranla yâd etmektedir. Ruhu şad olsun.
