Çocuklar çoğu zaman anlamını bilmeden, dikkat çekmek ve öfkesini göstermek için küfür edebilmektedir. Çocukların küfürlü konuşmalarına doğrudan biz neden olmasak da onları bu tür konuşmaya cesaretlendirmiş olabiliriz veya küfür ettiklerinde onların arzuladığı tepkileri veriyor olabiliriz. Bir öğrenme davranışıyla, yetişkinlerin kızdıklarında küfür ettiklerini gören çocuk küfür alışkanlığı kazanabilir.
Çocuklarda dikkat çekme arzusu çok fazladır. Özellikle olumlu davranışlarıyla yeteri kadar ilgi çekmeyip, takdir edilmeyen çocuk, ilgi çekmek için olumsuz davranışlara yönelebilir. Varlığını ancak bu tür davranışlarla ortaya koyacağına inanırsa, küfür gibi olumsuz davranışları tekrarlar. Ebeveynleri iyi ve olumlu davranışları sıradan, doğal şeyler gibi karşılamayıp, çocuğa gereken takdir ve ilgiyi göstermeleri çok önemlidir.
Çocuğa beklemediği zamanlarda da ilgi, sevgi ve takdir duygularımızı hissettirmeliyiz. Olumsuz bir davranışa verilen ani tepki, hele hele bunu yok etmek için dil dökülüp, ödül vaat edilmesi büyük yanlıştır. Olumsuz davranışlara göstereceğimiz abartılı, öfkeli tepkiler çocuğun o davranışı her kızdığında veya ilgisiz kaldığında tekrarlamasını pekiştirecektir.
Ebeveyn olarak siz de küfürlü konuşuyorsanız, çocuğun hiçbir şansı yoktur. Onlar birer kayıt makinesi ve aynadırlar. Siz ne iseniz çocuk da o olacaktır. Siz hiç kötü söz kullanmıyor da, çocuğunuz bir gün küfürlü bir söz söylerse ani tepkilerden kaçınarak önce anlamını bilip bilmediğini kontrol edin. Büyük olasılıkla bir filmde, televizyonda, bir şarkı sözünde veya bir arkadaşından duymuştur ve anlamını bilmiyordur. Ona sinirli olduğu için bu kelimeyi kullandığını, bunun hoş bir ifade şekli olmadığını ve sinirli olmayı başka şekillerde de ifade edebileceğini anlatmak en doğru yoldur. Sert bir yaklaşımla çocuğu bastırmak, o davranışı engellese bile niçin söylememesi gerektiğini öğrenmediğinden uygun bir yaklaşım değildir.
Çocuklarda küfrün nedenlerini şöyle sıralayabiliriz
- Dikkat Çekme
- Yetişkinleri şok etme, şaşırtma, rahatsız etmenin verdiği eğlenceli zevk
- Ağızdan kaçıverme. Bu aşırı engellenme, kızgınlık, fiziksel bir gerginlik durumunda doğal bir tepkidir.
- Bir savunma davranışı veya isyan ederek bağımsızlığını ortaya koyma
- Bazı çocuklarda yetişkin olmanın, olgunlaşmasının bir sembolü olarak
- Akranları tarafından onaylanmak amacıyla
- Bir tür çocuksu seksüel zevk olarak
Küfürlü konuşmayı önlemek için ebeveynlerin yapması gerekenler
- Öncelikle çocuğunuza iyi örnek olmalısınız. Siz kontrollü olabilirseniz çocuk sizi taklit ederek öfkesini uygun yollarla kontrol altına alabilmeyi öğrenir
- Çocuğunuzun size olan kızgınlık ve kırgınlığını rahatça ifade edebilmesine izin verin. Duygularını rahatça ifade edebilen çocuk daha az küfürlü söz kullanacaktır
- Küfürlü kelimeleri bir kâğıda yazın, onları tanımlayarak çocuğunuzla tartışın
- Çocuk küfürlü konuştuğunda abartılı kızgınlık veya şaşkınlık gibi tepkiler vermeyin. Dikkati başka noktaya dağıtın.
- Küfürlü veya argo kelime kullanan çocuğa “seni anlamıyorum”, “kullandığın kelimenin anlamı nedir?” gibi sorular sorun ve sessiz kalın
- Tiyatro, spor, çeşitli hobiler gibi etkinlikleri arttırın. Yaratıcı faaliyetler çocuğun kötü alışkanlıklar edinmesini azaltır.
- Kötü söz söyleyen çocuktan, 5 dakika bu kelimeyi tekrarlamasını isteyerek hafif bir ceza uygulayabilirsiniz.
- Kesinlikle dövme, bağırıp çağırma, tehdit etme gibi bir cezalandırmaya gitmeyin
- Uygun olmayan sözcüklerin yerine, kabul edilebilir sözcükleri kullanması için çocuğu bilgilendirin. Olumlu sözcükler kullandığında takdir edin, överek teşvik edin.
- Kişisel olarak küfretmenin onlardaki tesirini sizinle paylaşmaları konusunda çocuklarınızı yüreklendirin.
Davranış üzerine odaklanmak yerine bunun ardındaki inanca yönlenin. Bu davranışın altında büyük olasılıkla dikkat çekmek, güç sahibi olmak, incinmiş duygularıyla baş etmek ve yenilgi durumunda yardım almak gibi duygular yatmaktadır. Ebeveyn olarak sorumluluğunuz bunların farkındalığına varabilmenizdir.
