Arsa payı, kat mülkiyeti veya kat irtifaklı binalarda, her dairenin binanın toplam arsası üzerindeki payını belirleyen bir ölçüdür.
Bu kavram, hem ev sahipleri hem de yatırımcılar için kritik bir öneme sahiptir. Şimdi arsa payının detaylarına ve önemine daha yakından bakalım.
Arsa Payı Nedir?
Arsa payı, bir dairenin veya işyerinin, bulunduğu binanın toplam arsasındaki payını gösterir. Bu pay, binanın toplam arsa alanına göre hesaplanır ve dairenin sahip olduğu hakları belirler.
Arsa Payı Ne İşe Yarar?
-
Evin Değerini Belirleme: Arsa payı, bir dairenin piyasa değerini belirleyen önemli bir faktördür. Daha yüksek arsa payına sahip daireler genellikle daha değerli kabul edilir.
-
Yeniden İnşa Durumunda Hakların Belirlenmesi: Eğer bina yıkılıp yeniden inşa edilirse, yeni binadaki dairelerin boyutları ve yerleri, eski arsa paylarına göre belirlenir. Bu nedenle arsa payı, yeniden inşa sürecinde büyük rol oynar.
Arsa Payı Neye Göre Belirlenir?
Arsa payı, binanın ilk yapıldığı esnada çeşitli faktörlere göre belirlenir. Bu faktörler arasında dairenin büyüklüğü, cephe durumu, oda sayısı, manzara ve güneş görme durumu gibi etkenler bulunur. Binadaki her daireye ve varsa dükkanlara, bu faktörler göz önünde bulundurularak değerlerine oranlı olarak arsa payı dağıtılır.
Arsa Payı Sonradan Değişir mi?
Genellikle, arsa payı binanın ilk yapıldığı esnada doğru tespit edilirse, sonradan değişmez. Arsa payı, dairenin değeri ile ilişkilidir ve sonradan meydana gelen değişikliklere göre arsa payı değişmez.
Yanlış Hesaplanmışsa Nasıl Düzeltilir?
Eğer arsa payı yanlış hesaplanmışsa, bu durumun düzeltilmesi için bir arsa payı tespit davası açmak gereklidir. Bu dava, evin bulunduğu yerin sulh hukuk mahkemesinde açılır ve zaman aşımı süresi yoktur. Kat irtifakı veya kat mülkiyeti devam ettiği sürece bu dava açılabilir. Ancak, bina yıkılmadan ve kat irtifakı-mülkiyeti tapusu arsa tapusuna dönüşmeden önce bu dava açılmalıdır.
Kentsel Dönüşümde Arsa Payının Önemi
Kentsel dönüşüm projelerinde, arsa payının doğru hesaplanmış olması çok önemlidir. Binanızı kentsel dönüşüme vermeden önce, arsa payınızın doğru olduğundan emin olmalısınız. Yanlış hesaplanmış arsa payı için arsa payının düzeltilmesi davası açmak gerekebilir.
Arsa Payını Kendim Nasıl Hesaplayabilirim?
Arsa payını hesaplamak için, binanın toplam metrekare (m²) alanı ile arsa payı oranını bilmeniz gerekir. Bu bilgiler tapu üzerinde bulunur. Örneğin, eğer binanın toplam m²’si 704 ve arsa payı oranı 1/11 ise, 704 m²’yi 1/11 ile çarptığınızda arsa payınızı bulabilirsiniz. (704 m² x 1/11 = 64 m²)
Arsa Payının Yanlış Hesaplandığını Nasıl Anlarım?
Arsa payının yanlış hesaplandığını anlamanın yollarından biri, kendi evinizin değerini diğer dairelerin değerleri ile kıyaslamaktır. Farklı dairelerin arsa paylarıyla kıyaslama yaparak, kendi arsa payınızın tutarlı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Ayrıca, bu konuda uzman bir gayrimenkul danışmanına danışmak da iyi bir fikirdir.
Arsa payı, hem mülk sahipleri hem de yatırımcılar için kritik bir faktördür. Doğru hesaplanması, hem mevcut değerleme hem de gelecekteki projeler için büyük önem taşır.
