ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı yeni gümrük tarifeleri kapsamında, Türkiye menşeli yumurtalara da %10 oranında ek vergi getirileceği açıklandı. Karar, Türkiye’nin son dönemde yumurta ihracatında ciddi artış yaşadığı ABD pazarında belirsizliğe yol açtı.
ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, “Yeni tarifeler yumurta ithalatını da kapsayacak ve özellikle Türkiye’den gelen ürünlerde maliyet artışına yol açabilecek” açıklamasında bulundu. ABD, kuş gribi nedeniyle son iki yılda 170 milyon kanatlı hayvan kaybı yaşadığı için yumurta ihtiyacını karşılamak amacıyla Türkiye gibi ülkelerden ithalat yapıyordu.
İhracattaki Artış Dikkat Çekiyor
ABD Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre, 2025 yılı Ocak ve Şubat aylarında ABD’ye ithal edilen 1,6 milyon düzine yumurtanın büyük kısmı Türkiye’den gönderildi. Bu rakam, önceki yılın aynı döneminde neredeyse sıfır olan ithalat verilerine kıyasla dikkat çekici bir artışı gösteriyor.
Türkiye, bu süreçte ABD yumurta pazarında önemli bir tedarikçi haline gelirken, açıklanan yeni vergi tarifesi, ihracatın sürdürülebilirliği açısından belirsizlik yaratıyor.
YUM-BİR: “Fiyatlar Dengeye Girdi”
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, yaptığı açıklamada, piyasada artan fiyatlara ilişkin değerlendirmede bulundu. Afyon, “3-4 ay önce markette adedi 4,5 TL olan yumurta şu anda 6,5 TL civarında. Ancak bu fiyat artışı ihracat, ramazan talebi ve üretim kaybının domino etkisidir. Şu anda fiyatlar dengede” ifadelerini kullandı.
Afyon, bazı marketlerde yüksek fiyatla satılan yumurtaların “alternatif üretim metotlu, farklı sıfatlarla” satıldığını ve bunların halkın genel tüketimini yansıtmadığını belirtti.
“ABD’nin Talebi Dengeleri Bozdu”
Afyon, Türkiye'nin yumurta üretim ve ihracat kapasitesine dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye, dünyada yumurta üretiminde ilk 10’da, ihracatta ise ilk 3’te. Kuş gribi nedeniyle birçok ülkenin üretimi azaldı. ABD gibi ülkeler Türkiye’yi tercih etti. ABD’den gelen yüksek talep, içeride fiyatlarda algıya dayalı artışa sebep oldu. Devletimiz fiyatları baskılamak için bazı önlemler aldı.”
YUM-BİR Başkanı ayrıca, ABD’nin ithal yumurtalara getirdiği %10’luk vergi kararının mevcut ihracat düzenini değiştirmeyeceğini düşündüklerini ifade etti.
Amerikan Tüketicisi de Etkilenecek
ABD Tavukçuluk ve Yumurta İhracat Konseyi CEO’su Greg Tyler ise ithal yumurtalara getirilen ek vergilerin yalnızca ihracatçıyı değil, ABD'li tüketicileri de etkileyeceğini söyledi. Tyler, “İşlenmiş gıda sektöründe kullanılan yumurtaların maliyeti artacak, bu da tüketiciye yansıyacak” dedi.
ABD’de toptan yumurta fiyatları geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre hâlâ %60 oranında yüksek. Düzine başına ortalama 3 dolar seviyesinde olan fiyatlar, yeni vergi tarifeleriyle birlikte yeniden yükselişe geçebilir.
Türkiye’de Fiyatlar Daha Fazla Artacak Mı?
İbrahim Afyon, tüketicilere “doğru ürün, doğru fiyat” prensibiyle hareket etmelerini önerirken, iç piyasada fiyatların kısa vadede artmayacağı görüşünü paylaştı. Ramazan ayının geride kalması, ihracat kotalarının yeniden düzenlenmesi ve üretim kaybı yaşayan hayvanların gençleştirilmesiyle birlikte piyasada dengenin sağlandığını söyledi.
“Şu anda halkımız için yeterli arz var. Fiyatların daha fazla yükselmesini beklemiyoruz” dedi.
