Yapılan denetimlerde, özellikle sahte sigortalılık yoluyla emekli olan kişilere odaklanıldı ve bu kapsamda usulsüzlük tespit edilen kişi sayısı 100 bini aştı. Sahte iş yerleri üzerinden yatırılan primlerle haksız şekilde emekli olan kişilere yönelik incelemeler hız kazanırken, bu kişilere tebligatlar gönderilmeye başlandı.
EYT Sonrası SGK Denetimlerini Sıkılaştırdı
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle birlikte Türkiye'deki toplam emekli sayısı 17 milyona yaklaşırken, SGK emekli maaşı alan vatandaşları detaylı incelemeye aldı. Özellikle sahte sigortalılıkla emekli olup haksız yere yaşlılık aylığı alan kişilere yönelik yapılan kontrollerde, naylon şirketler üzerinden sigortalı gösterilenler tespit edilmeye başlandı.
SGK, bu denetimler sayesinde haksız maaş ödemelerini engellemeyi ve bütçeye yük olan usulsüz emeklilikleri ortadan kaldırmayı hedefliyor. İlk aşamada, tespit edilen kişilere resmi tebligat gönderiliyor ve savunmaları talep ediliyor.
SGK Usulsüzlük Tespitinde Nasıl Bir Süreç İzliyor?
SGK, usulsüzlük yaptığı tespit edilen emeklilerle ilgili şu adımları izliyor:
- Tebligat Gönderimi:
- Usulsüz emeklilik tespit edilen kişilere adreslerine resmi yazı gönderiliyor.
- Bu yazıda, ilgili SGK il veya ilçe müdürlüğüne giderek savunma yapmaları talep ediliyor.
- Kişilere, yazının ulaşmasını takip eden 3 iş günü içinde kuruma başvurması gerektiği hatırlatılıyor.
- Maaş Kesintisi ve Geri Ödeme:
- Eğer kişinin emekliliğinde sahte sigortalılık tespit edilirse, emekli maaşı hemen durduruluyor.
- Şu ana kadar alınan tüm maaşlar hesaplanarak, yasal faiziyle birlikte geri ödenmesi talep ediliyor.
- Eğer hata SGK’dan kaynaklanıyorsa, geriye dönük en fazla 5 yıl içindeki maaşlar faizsiz olarak geri alınıyor.
- Ancak hata vatandaştan kaynaklanıyorsa, geriye dönük 10 yıllık maaşlar faiziyle birlikte tahsil ediliyor.
- Savcılığa Suç Duyurusu:
- Sahte sigortalılık yoluyla haksız kazanç elde eden kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunuluyor.
- Aynı zamanda, sahte sigortalı olarak gösterilen iş yerlerinin sahipleri de resmi belgede sahtecilik ve SGK'yı zarara uğratma suçlarıyla yargılanabiliyor.
Geriye Dönük İncelemelerde Zamanaşımı Yok
SGK’nın başlattığı sahte sigortalılık incelemelerinde herhangi bir zamanaşımı süresi bulunmuyor. Bu durum, yıllar önce emekli olan kişilerin de denetime tabi tutulabileceği anlamına geliyor. Eğer bir kişinin sahte sigortalılıkla emekli olduğu tespit edilirse, kaç yıl geçmiş olursa olsun maaşı iptal edilebiliyor ve aldığı tüm maaşlar geri talep edilebiliyor.
Hangi Durumlar Sahte Sigortalılık Sayılıyor?
SGK’nın tespit ettiği en yaygın usulsüzlükler şunlar:
- Naylon Şirketler Üzerinden Prim Ödenmesi: Hiçbir faaliyet göstermeyen şirketlerin sahte sigortalılar göstererek emeklilik hakkı kazandırması.
- Gerçek Çalışma Olmadan Sigortalı Gösterilmek: Kişinin fiilen çalışmadığı bir iş yerinde sigortalı olarak gösterilmesi.
- Akraba veya Tanıdık Üzerinden Sahte Sigortalılık: Kişinin bir akrabasının veya arkadaşının şirketinde sigortalı gibi gösterilip gerçekte çalışmaması.
- Sigortalı Olduğu İş Yerinin SGK Tarafından Sahte İş Yeri Olarak Tespit Edilmesi.
SGK, bu tür haksızlıkların önüne geçmek için detaylı denetimler yaparak devlet bütçesine zarar veren uygulamaları ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Vatandaşlar Ne Yapmalı?
Eğer bir kişi SGK’dan usulsüzlük tebligatı alırsa, şu adımları takip etmelidir:
- Tebligatta belirtilen süre içinde SGK il veya ilçe müdürlüğüne giderek savunma vermelidir.
- Eğer gerçekten bir sahte sigortalılık söz konusu değilse, bunu belge ve kanıtlarla açıklamalıdır.
- Eğer kişi, sahte sigortalılık yoluyla haksız maaş aldığını kabul ederse, geri ödeme sürecini başlatmalıdır.
- Tebligata rağmen SGK’ya gitmeyen kişiler için doğrudan hukuki işlem başlatılabilir.
SGK’nın sahte sigortalılıkla ilgili denetimleri önümüzdeki süreçte de devam edecek. Özellikle büyük şehirlerde ve belirli sektörlerde çalışan kişiler, bu kapsamda daha sıkı incelemeye tabi tutulacak. Yetkililer, vatandaşların bu tür yasal olmayan yollara başvurmaması gerektiğini ve gerçek çalışma süresiyle emekli olmalarının önemini vurguluyor.
