ÇAYKUR, artan yaş çay alım fiyatı ve diğer maliyetleri gerekçe göstererek kuru çay fiyatına yüzde 43 zam yaptı. Kuru çaya yapılan zam nedeniyle çayın tadının kaçtığını söyleyen Eskişehir Kahveciler Odası Başkanı Zeki Çoban, geçen dönemde kahvelerdeki çay fiyatını 5 liraya çıkardıklarını, fakat bunu bile uygulamakta zorlandıklarını belirtti.
"HER ŞEYE GİZLİ ZAM GELİYOR"
Esnafın kullandığı tüm mamullere gizli zam geldiğini ifade eden Zeki Çoban, şunları söyledi:
"ÇAYKUR, geçen hafta çaya yüzde 43 zam yaptı. Bunun yanı sıra kullandığımız tüm mamullerde de gizli zam yapılmaktadır. Temizlik malzemesinden tutun suya, sodaya, meşrubata da yapılmaktadır. Türk halkının bir alışkanlığı vardır. Yorgunluklar çayla atılır, muhabbetler çayla yapılır. Çayı gariban da içiyor, herkes içiyor ama bizim alışkanlıklarımıza bu şekilde çok zarar veriyor. Tabii ki muhabbetlerde çay ikramları oluyordu kahvelerde. Maalesef çay ikramları da kalktı. En büyük sorunumuz, dükkan sahipleriyle yaşamış olduğumuz sıkıntılar. Odamıza bağlı kahvecilerin yüzde 70’i mülk sahipleriyle sıkıntı yaşamaktadır. Devletimizin almış olduğu karar, yüzde 25 oranını uygulayan yok. Hiçbir dükkan sahibi uygulamıyor. Bunun bir karara bağlanmasını istiyoruz."
"ÜYELERİMİZİ MAĞDUR ETMEYECEĞİZ"
Üyelerini mağdur etmemek için çaya zam geldikçe tarifeyi değiştirmeyi düşündüklerini söyleyen Çoban, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Çaya yapılan zamdan sonra tabii ki daha önce de almış olduğumuz çay zammını daha şehrimizde uygulayamadık. Büyük şehirlerde odaların almış olduğu zam tarifesini hemen uyguluyorlar. Biz de mahallerde sıkıntı çekiyoruz. Müşterilerimiz, bu zammı kahveci esnafı yapmış gibi bize böyle bakıyorlar. Çayın da artık tadı kaçtı diyebilirim. Kahvelerde çay 5 lira. Esnafa 4 liraya uyguluyoruz ama maalesef şu anda kırsal kesimde, kenar mahallerde 5 lirayı dahi uygulayamıyoruz. Bu zamdan sonra, almış olduğumuz geçmiş dönemdeki fiyat tarifesini uygulamaya çalışacaklar. Önce ona geçecekler. Bu fiyatların durmayacağı belli. Biz de bunun takipçisi olarak oda yönetimi gündem oluşturup, toplantı yapıp zam geldikçe biz de üyelerimizi mağdur etmemek için hareket edeceğiz.
"BİR KAHVE YILDA BEŞ KERE EL DEĞİŞTİRİYOR"
Her an her türlü orantısız zam yapılıyor. Bugün zam alıyorsun çaya yüzde 43 zam geldi diye, ama yarın şekere geliyor. Doğal gaz, elektrik, bunlara gelince hep zam yapmak da maalesef olmuyor. Kahvelerin çoğu el değiştiriyor. Eskiden bir kahveyi çalıştıran esnafımız 30 sene, 40 sene devam ederdi, ama maalesef şu anda aradığını bulamayan kahve sahipleri, öyle kahvelerimiz var ki senede 5 sefer el değiştiriyor. Bir arayış içindeyiz. Esnafımız çay ocağını veya kahvesini sattığı anda BAĞ-KUR, sigorta, vergi ve çeşitli borçlarını anca ödüyor. Çoğu esnafımız da birikmiş kira borçlarını ödemek için ya malzemesini satıyor ya malzemesini bırakıp gidiyor.
"İNSANLAR YANINDAKİNE ÇAY SÖYLEMEYE KORKAR OLDU"
Kahvehane işleten Veli Özdemir ise şunları söyledi:
"Zaten biz, çayı daha yeni 3 liradan 4 lira yaptık. Tarifeyi bile uygulayamıyoruz, işler düşük. Kimse de gelip burada içmiyor. Bu yüzde 40’lık zamdan sonra nasıl olacak bilmiyoruz. Bunun üzerine biz bile çıkamıyoruz. Tarifeyi bile uygulayamıyoruz. Doğal gaza zam geliyor. Sürekli suya zam, elemanlara zam. Her şey zamlı olduğu için zor çevriliyor. Esnafın durumu hiç de iyi değil. En aşağı 6 lira olması lazım ama onu da uygulayamayız. Uygulayamadıktan sonra kıymeti yok. Üç tane aşağı satalım, pahalı satalım diyoruz ama o da olmuyor. İnsanlar birbirine artık çay söylemez oldu, kahveye oturmaz oldu, yanına biri gelecek de çay söyleyecek diye korkar oldu. Eskiye göre işler çok düşük."